Η Πίνα Μπάους μέσα από 6 ταινίες
‘Δεν με ενδιαφέρει πώς κινούνται οι άνθρωποι, αλλά τι είναι αυτό που τους (συν)κινεί.’
Μια από τις πιο γνωστές φράσεις της Πίνα Μπάους, που εμπεριέχει εν συντομία την καλλιτεχνική φιλοσοφία της μεγάλης χορογράφου. H Πίνα Μπάους (27 Ιουλίου 1940 – 30 Ιουνίου 2009) ήταν Γερμανίδα χορεύτρια, χορογράφος, δασκάλα χορού και διευθύντρια μπαλέτου του Χοροθεάτρου του Βούπερταλ, το οποίο πήρε το όνομα της. Στη δεκαετία του 1970, με την ανάπτυξη του χοροθεάτρου, αναγνωρίστηκε και λατρεύτηκε από τη διεθνή χορευτική σκηνή. Εξακολουθεί να θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες χορογράφους της εποχής της και το πλούσιο έργο της έχει εμπνεύσει και επηρεάσει καλλιτέχνες από όλα τα πεδία των τεχνών.
Οι ταινίες που προτείνουμε παρακάτω μας φέρνουν πιο κοντά στον κόσμο της μεγάλης δημιουργού και μας γνωρίζουν πτυχές τις ζωής και του έργου της.
One day, Pina asked… (1983)
Η σκηνοθέτης Σαντάλ Άκερμαν ακολούθησε για πέντε εβδομάδες τη Μπάους και την ομάδα της στην περιοδεία τους στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία. Κάθε μία από τις συνεντεύξεις με τους χορευτές της ομάδας ξεκινά με τη φράση: «Μια μέρα, η Πίνα μας ρώτησε…». Η ταινία συνδυάζει τις ιστορίες που μοιράστηκαν οι χορευτές από την εμπειρία τους με τη μεγάλη χορογράφο, με ματιές στα παρασκήνια και τις πρόβες κατά τη διάρκεια της περιοδείας, και μας δίνει μια γεύση από τον τρόπο δουλειάς και την έντονη σωματική και καλλιτεχνική διαδικασία του Χοροθεάτρου.
The complaint of an empress (1990)
Η μοναδική ταινία χορού που σκηνοθέτησε η ίδια η Πίνα Μπάους. Ακολουθεί την πορεία εναλλαγής των εποχών του χρόνου – φθινόπωρο, χειμώνα και άνοιξη – με τον ιδιωματικό τρόπο κίνησης και σύνθεσης της Μπάους και του Χοροθεάτρου του Βούπερταλ. Η ταινία δεν περιέχει κάποια αφηγηματική γραμμή και μοιάζει περισσότερο με ένα κολάζ από εικόνες παράξενες και ονειρικές, στις οποίες αντικατοπτρίζεται η χορογραφική μέθοδος της Μπάους.
Pina (2011)
Η διάσημη ταινία του Wim Wenders, ένα ποιητικό αφιέρωμα στη ζωή και το έργο της Μπάους και της ομάδας της. Η κινηματογραφική συνεργασία μεταξύ τους προγραμματιζόταν για πολλά χρόνια και η ταινία ήταν στο στάδιο της προ-παραγωγής όταν η Μπαόυς πέθανε ξαφνικά το 2009. Δύο χρόνια μετά, ο Wenders αποφάσισε να προχωρήσει με το έργο, ως έναν φόρο τιμής στη μεγάλη καλλιτέχνιδα και στενή του φίλη. Το αποτέλεσμα, γυρισμένο με τεχνολογία 3D, είναι μια αξιοσημείωτη οπτική εμπειρία και μια ζωντανή αναπαράσταση της τέχνης της Μπάους και των ταλαντούχων χορευτών της.
Dancing Dreams (2010)
Το 2008, η παγκοσμίου φήμης χορογράφος επέλεξε 40 έφηβους που δεν την είχαν ακούσει ποτέ να χορέψουν το παλιότερο έργο της «Kontakthof». Οι νέοι αυτοί, από διαφορετικά κοινωνικά περιβάλλοντα και με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, καταφέρνουν να ξεπεράσουν τους εφηβικούς τους δισταγμούς καθώς εργάζονται για να ανεβάσουν αυτή την απαιτητική –σωματικά και συναισθηματικά– παράσταση, η οποία πραγματεύεται η αναζήτηση της αγάπης και της τρυφερότητας, την απογοήτευση και την επιθετικότητα. Η ταινία των Αν Λίνζελ και Ράινερ Χόφμαν παρακολουθεί την εξέλιξη τη χορογραφίας και τις πρόβες για έναν ολόκληρο χρόνο, καθώς η Πίνα Μπάους δημιουργεί μια ιδιαίτερη παράσταση.
Μίλα της (2002)
Ο σκηνοθέτης Πέδρο Αλμοδόβαρ χρησιμοποίησε αποσπάσματα από τις χορογραφίες της Μπάους Café Müller (1978) και Masurca Fogo (1986) για να πλαισιώσει την αφήγηση του για δύο γυναίκες που βρίσκονται σε κώμα – μία χορεύτρια και μία ταυρομάχο – και τη σχέση τους με δύο πολύ διαφορετικούς άνδρες που δημιουργούν μια ιδιαίτερη φιλία μέσα από τη φροντίδα των δύο γυναικών. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, το Café Müller χρησιμοποιείται ως ένας τρόπος επικοινωνίας του άξονα στον οποίο έζησαν οι πρωταγωνιστές της ταινίας, στο όριο μεταξύ ζωής και θανάτου. Αντίθετα, οι σκηνές από το Masurca Fogo στο τέλος του έργου μεταφέρουν την ελπίδα που ακολουθεί την απώλεια. Σε αισθητικό επίπεδο, τα χορευτικά αποσπάσματα αντανακλούν το μουσικό ρυθμό και τη γλώσσα της ταινίας, ενώ ταυτόχρονα γίνονται μέρος της γλώσσας της ταινίας.
Και το πλοίο σαλπάρει (1983)
Το 1913, ένα πλοίο σαλπάρει για να σκορπίσει τις στάχτες μιας διάσημης τραγουδιστρίας της όπερας. Μια δημοσιογράφος καλύπτει το ταξίδι και γνωρίζει πολλούς από τους εκκεντρικούς φίλους της τραγουδιστρίας.
Κάτι που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι σ’ αυτή την ταινία του Φεντερίκο Φελλίνι, η Μπάους εμφανίζεται ως ηθοποιός, στο ρόλο μιας τυφλής αυστρο-ουγγαρέζας πριγκίπισσας. Η εύθραυστη φυσιογνωμία της και οι λεπτότητα των κινήσεων της μάγεψε τον διάσημο σκηνοθέτη, που την έπεισε να παίξει το ρόλο.